Dodał admin, 2007-08-02

Funkcje polityki fiskalnej są determinowane rolą państwa w kierowaniu procesami gospodarczymi i społecznymi. Udział państwa w tych procesach jest zależny od

Funkcje polityki fiskalnej są determinowane rolą państwa w kierowaniu procesami gospodarczymi i społecznymi. Udział państwa w tych procesach jest zależny od sprawującej rządy opcji politycznej. Jak już wiadomo, w teorii wyróżnia się dwa nurty w oddziaływaniu państwa na gospodarkę. Według teorii liberalnej, funkcje polityki fiskalnej, a konkretnie narzędzia systemu podatkowego i parapodatkowego powinny być tak konstruowane, by z jednej strony zapewnić dochody związkom publiczno-prawnym, tj. budżetowi państwa i samorządom terytorialnym oraz tzw. funduszom budżetowym – w relacji do ich niewielkich zadań, a z drugiej wpływać na zachowania podmiotów zobowiązanych do płacenia podatków i różnych składek. Oznacza to, że zarówno narzędzia polityki fiskalnej, jak i parafiskalnej pełnią funkcję: fiskalną, regulacyjną i stymulacyjną. Inaczej funkcje te są określane jako zasileniowo-regulacyjna i motywacyjna. Można stwierdzić, że im mniejszy fiskalizm cechuje te narzędzia tym słabsze ich działanie w funkcji regulacyjnej. Natomiast każde z zastosowanych narzędzi może wywoływać motywację pozytywną lub negatywną. Niskie opodatkowanie np. przedsiębiorstw powinno stymulować ich rozwój i przeciwnie – wysokie podatki mogą ograniczać inwestycje, zatrudnianie nowych pracowników albo wręcz zmuszać je do „ucieczki” do szarej sfery czy wreszcie prowadzić do upadłości przedsiębiorstw. Zgodnie z tą koncepcją, rola państwa powinna polegać głownie na zapewnieniu bezpieczeństwa zewnętrznego, wewnętrznego, ochronie własności, sprawnym funkcjonowaniu organów sprawiedliwości oraz, w niewielkim zakresie, administracji.
Wpływ systemu podatkowego
Przy takich założeniach konstrukcje podatków tworzące system powinny:
- zawierać niskie stawki podatku i proporcjonalną skalę podatkową,
- przy niskich stawkach nie zawierać prawie żadnych ulg,
- mieć powszechny charakter (bez zwolnień podmiotowych, przedmiotowych ani o charakterze systemowym, ani tym bardziej uznaniowym).
System podatkowy o takiej konstrukcji podatków w jednakowy sposób traktuje wszystkie podmioty. Przykładowo, nie zawiera preferencji ze względu na:
- formę organizacyjno-prawną przedsiębiorstw,
- źródła i formy finansowania działalności przedsiębiorstw,
- miejsce i rodzaj prowadzonej działalności.
Forma organizacyjno-prawna przedsiębiorstwa nie powinna mieć wpływu na sposób opodatkowania i ciężar podatkowy. Jednakowo powinny być opodatkowane przedsiębiorstwa sektora prywatnego i publicznego, przedsiębiorstwa prowadzone przez osoby fizyczne lub działające jako osoby prawne.
Podatek nie powinien przynosić korzyści z tytułu finansowania zewnętrznego obcego w porównaniu z finansowaniem kapitałem własnym. Także miejsce i rodzaj prowadzonej działalności oraz kierunek sprzedaży ( w kraju lub na eksport) nie powinny mieć wpływu na wysokość podatku.
Zakłada się, że taki system podatkowy jest neutralny, gdyż nie zniekształca alokacji zasobów w gospodarce, jaka by się ukształtowała w warunkach konkurencji. Nie oznacz to jednak, że poszczególne podatki nie wpływają na sytuację finansową podmiotów, nie zniechęcają do jednych działań i nie stymulują do podejmowania innych. Gdyby podatki w każdej kwestii były neutralne, oznaczałoby to, że przepisy je wprowadzające w życie są martwą literą prawa. Mniejsze lub większe znaczenie tych narzędzi zależy od przyjętych celów polityki fiskalnej. Jeśli nie zakład się w niej szerszego oddziaływania państwa na procesy społeczne i gospodarcze, to narzędzia te cechuje niski fiskalizm, czemu odpowiada niewielkie ich znaczenie regulacyjne i z reguły pozytywne oddziaływanie, min. na decyzje przedsiębiorstw co do ich rozwoju, inwestycji, liczby i struktury zatrudnienia.