Dodał admin, 2007-10-07 Autor / Opracowanie: Dzikop

Pieniądz pełni w systemie gospodarczym kilka ważnych funkcji. Jest przede wszystkim miernikiem wartości towarów oraz środkiem, umożliwiającym dokonywanie jakichkolwiek transakcji.

W ten sposób powstawał stopniowo system pieniądza, znany w dzisiejszych czasach: stopniowo ograniczano wymienialność pieniądza na złoto, zamieniając system pełnej wymienialności najpierw na system sztabowo-złoty (banknoty mogły być wymieniane tylko na złote sztaby, co oczywiście oznaczało, że znaczna część społeczeństwa była pozbawiona takiej możliwości), a następnie na system dewizowo-złoty (banknoty były wymieniane na obce waluty, które można było dopiero wymieniać na złoto). Dziś pieniądze będące w obiegu nie są już wymienialne na złoto – ostatnim krajem, który zrezygnował z wymienialności, były Stany Zjednoczone (w roku 1971).
Jak już wspomnieliśmy, początkowo banknoty były emitowane przez wielu złotników – bankierów, z czasem władze państw rozpoczęły ograniczanie liczby banków, posiadających przywilej emisji pieniądza. W końcu banki emisyjne zostały upaństwowione, przekształcając się w banki centralne państw. Wyjątkiem są Stany Zjednoczone, gdzie przywilej emisji pieniądza posiada 12 regionalnych banków prywatnych, zrzeszonych w systemie Rezerwy Federalnej (banki w Bostonie, Buffalo, Nowym Jorku, Cleveland, Richmond, Atlancie, Chicago, St. Luis, Minneapolis, Denver, Dallas i San Francisco).
Pieniądz w postaci monet i banknotów okazał się z czasem mało wygodny. Okazało się, że o wiele wygodniej jest zdeponować gotówkę w banku, a rozrachunki regulować za pomocą przelewów lub czeków. W ten sposób pojawił się na rynku pieniądz bezgotówkowy (zwany często depozytowym). Najnowszym wynalazkiem cywilizacji jest natomiast pieniądz elektroniczny, którym posługujemy się w momencie realizacji płatności za pomocą kart magnetycznych: wypłacając gotówkę w bankomacie (wymieniając jednostki elektroniczne na fizycznie istniejące banknoty) lub też płacąc kartą w sklepie (przekazując jednostki elektroniczne na rachunek bankowy sklepu).

Współczesne rodzaje pieniądza
W nowoczesnej gospodarce występują różne formy pieniądza: zdawkowy (zwany bilonem), papierowy, bankowy (zwany bezgotówkowym), wreszcie pieniądz W nowoczesnej gospodarce występują różne formy pieniądza: zdawkowy (zwany bilonem), papierowy, bankowy (zwany bezgotówkowym), wreszcie pieniądz elektroniczny. Wszystkie wymienione rodzaje są formami pieniądza fiducjarnego, czyli opartego na zaufaniu.

PIENIĄDZ FIDUCJARNY
W nowoczesnej gospodarce pieniądz nie jest wymienialny na złoto – państwa nie posiadają już rezerw, które pokrywałyby w całości lub w określonej części emitowane pieniądze.
Oznacza to, że mamy do czynienia z pieniądzem fiducjarnym – opartym na zaufaniu społecznym. Pieniądz taki jest emitowany przez państwo i jest prawnym środkiem płatniczym na danym terytorium, nie można go jednak wymienić na złoty kruszec, jak to miało miejsce we wcześniejszych fazach rozwoju obrotu gospodarczego.
Ostatnim krajem, który zniósł wymienialność swojej waluty na złoto, były Stany Zjednoczone. Zdecydowały się one na ten krok dopiero w roku 1971.

PIENIĄDZ ZDAWKOWY
Pieniądz zdawkowy jest najczęściej zwany bilonem. Są to monety, wybite z niepełnowartościowego materiału, czyli metali nieszlachetnych.
Bilon wywodzi się z pieniądza kruszcowego: w miarę rozwoju handlu stopniowo zmniejszano ilość złota czy srebra w stosunku do nominału monet. Bilon jest jednym z elementów systemu fiducjarnego, czyli opartego na zaufaniu: otrzymując monetę 5-złotową jesteśmy przekonani o jej wartości w danym momencie i w przyszłości, choć sama w sobie jest mniej warta niż nominał, który uosabia.