Dodał admin, 2007-08-08 Autor / Opracowanie: Zenon Depta

Szlak Orlich Gniazd prowadzi z Krakowa, przez Ojców do Pieskowej Skały, skąd biegnie dalej do Olkusza, zahacza o Pustynię Błędowską, skąd przez Bydlin, Smoleń, Ogrodzieniec, Bobolice, Mirów…

Pierwsze wiadomości źródłowe o jurajskich założeniach obronnych pochodzą z XIII wieku to jest z czasu rozbicia dzielnicowego. W 1228 r. wspomniany jest gród Henryka Brodatego „Skała” obecnie lokalizowany koło Pieskowej Skały, w 1231 r. Wyszogród Konrada Mazowieckiego (góra Okopy w Ojcowie). Na przełomie XIII i XIV w. zaczynają powstawać dalsze założenia, obronne rezydencje rycerskie, o których dotychczasowa wiedza historyczno-archeologiczna często pozostaje w sferze hipotez. Na XIV w. przypada realizacja najważniejszych „orlich gniazd”. Wzniesione przez Kazimierza Wielkiego zamki w Ojcowie, Ogrodzieńcu, Bobolicach i Olsztynie tworzą warowną linię na granicy Korony ze Śląskiem pozostającym wtenczas pod panowaniem czeskim.

Walory przyrodnicze regionu

Bardzo ciekawymi walorami przyrodniczymi regionu są powstałe tutaj dzięki zjawiskom krasowym liczne jaskinie. Wśród udostępnionych turystom jaskiń, na uwagę zasługują tutaj te najsłynniejsze:

JASKINIA ŁOKIETKA - zwana również Grotą Łokietka lub Jaskinią Królewską. Znajduje się w szczytowej partii Góry Chełmowej (ok. 450 m n.p.m.) w Ojcowskim Parku Narodowym. Jest to jedna z najbardziej znanych jaskiń w Polsce, będąca jednym z symboli Ojcowskiego Parku Narodowego. Znana szczególnie dzięki legendzie, mówiącej, że w tej jaskini ok. 1300 r. ukrywał się przyszły król Władysław Łokietek przed ścigającymi go wojskami króla czeskiego Wacława II. W związku z legendą związaną z jaskinią i królem odpowiednie nazwy do tego stanu rzeczy nadano aż 3 komorom: salą Rycerską, Kuchnią Łokietka i Sypialnią Łokietka. Jaskinia podobnie jak większość jaskiń jurajskich posiada ubogą szatę naciekową, którą reprezentują głównie makarony i polewy naciekowe. Na polewach można zaobserwować również żebra. W miejscach położonych wysoko, a więc niedostępnych zachowały się jednak również niewielkie stalaktyty. Ściany i strop jaskini wskazują na fakt intensywnego korzystania przy zwiedzaniu jaskini z pochodni i świec. Udostępniona do zwiedzania jest codziennie. Jaskinia posiada oświetlenie elektryczne, zwiedzanie z przewodnikiem po wykupieniu biletów.

JASKINIA SMOCZA JAMA -otwór tej chyba najsłynniejszej w Polsce jaskini znajduje się we wzgórzu wawelskim w samym centrum Krakowa. Otwór wejściowy do niedawna widniał od strony Wisły koło postawionej tu w 1972 rzeźby smoka, ale został zamurowany. Obecnie dostać się do jaskini można ze Wzgórza Wawelskiego. Osobliwością tej jaskini jest pięć jeziorek zamieszkałych przez rzadkiego skorupiaka – studniczka tatrzańskiego. Co prawda podczas badaniań archeologicznych nie natrafiono na ślady żadnych zwierząt mogących uzasadniać istnienie legendy o Smoku Wawelskim, niemniej jednak jaskinia cieszyła się już w XVII wieku wielką popularnością w Europie ze względu na zlokalizowaną w niej salę biesiadną stojącej w pobliżu karczmy. Zwiedzać można ją z przewodnikiem.

JASKINIA NIETOPERZOWA - znajduje się w górnej części Doliny Będkowskiej i obecnie jest udostępniona do zwiedzania wyłącznie z przewodnikiem. Została uznana za pomnik przyrody. Nazwa jaskini wzięła się od zamieszkującej ją dawniej w głębszych partiach dużej ilości nietoperzy - nocków dużych i podkowców małych. Występowały tu również gacki wielkouchy i nocki orzęsione. Do degradacji jaskini i jej fauny przyczyniła się eksploatacja guana (odchodów) nietoperzy i namuliska jaskini, które wykorzystywano jako doskonały nawóz. Eksploatację tą na skalę przemysłową prowadził niemiecki przedsiębiorca Otto Grube. Wydobyto wówczas z namuliska między innymi około 4 tysięcy kłów niedźwiedzia jaskiniowego. Obecnie spotykane są tylko pojedyncze okazy nocków, a w okresie zimowym zamieszkują tu kolonie podkowców małych.