Dodał admin, 2007-08-08 Autor / Opracowanie: Zenon Depta

Australia jest najmniejszym kontynentem Ziemi o powierzchni niecałych 7,7 milionów km2, co stanowi około 5% ogólnej powierzchni lądów na świecie. Jest jedynym zamieszkanym kontynentem…

Nizina Środkowa – zwana depresja centralną – to obszar zajmujący wschodnią część wnętrza kontynentu. Jej podłoże zbudowane jest z podobnego materiału jak Wyżyna Zachodnioaustralijska, a przykryta jest utworami mezozoicznymi i czwartorzędowymi. Dzięki istnieniu tutaj nieprzepuszczalnych warstw skał, stworzyły się tutaj warunki do powstania wód artezyjskich, czyli wód gruntowych o wysokim ciśnieniu, uwięzionych między skałami. Dlatego też największym bogactwem kopalnym tego obszaru jest woda.

Góry Wschodnioaustralijskie – znane bardziej jako Wielkie Góry Wododziałowe - to wąskie pasmo powstałe w orogenezie hercyńskiej, odmłodzone przez późniejsze ruchy pionowe. Strefa górska ciągnie się wzdłuż wybrzeża od przylądka Jork, po cieśninę Bassa na południu i pojawia się ponownie na Tasmanii. Zbudowane są ze skał osadowych i skał wylewnych.

Większość obszaru Australii zajmują gleby pustynne, półpustynne i piaszczyste. We wschodniej części kontynentu występują gleby brunatne i płowe oraz ilaste wertisole, na południowym wschodzie zaś równikowe gleby ferrallitowe.

UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI
Australia jest najniższym z kontynentów na Ziemi. Jej średnia wysokość bezwzględna wynosi niespełna 300 m.n.p.m. Najwyższym wzniesieniem Australii jest znajdująca się w Alpach australijskich Góra Kościuszki o wysokości 2228 m.n.p.m, najniższym punktem jest depresja jeziora Eyre o wysokości 12 m.p.p.m. Na zajmującej 2/3 powierzchni kontynentu Wyżynie Zachodnioaustralijskiej przeważają obszary równinne z rozległymi pustyniami (Wielka Piaszczysta, Gibsona, Wielka Wiktorii). Ponad powierzchnią równin o średniej wysokości 300-600 m.n.p.m., wznoszą się ostańcowe pasma górskie i pojedyncze wzniesienia dochodzące w Górach MacDonnella do 1525 m.n.p.m. Należy w tym miejscu wspomnieć o znajdującej się na tym terenie pojedynczej skale zwanej przez Aborygenów Uluru zmieniającej swoje zabarwienie w zależności od pory dnia. Nizina Środkowoaustralijska ciągnąca się szerokim pasem między zatoką Karpentaria na północy a ujściem Murray na południu jest pocięta gęstą siecią okresowo płynących cieków wodnych. Zajmujące wschodnią część Australii Wielkie Góry Wododziałowe cechują się w większości rzeźbą wyżynną. Występuje tutaj szereg płaskowyży oddzielonych od siebie uwarunkowanymi tektonicznie, poprzecznymi obniżeniami. Łańcuch górski opada łagodnie w stronę wnętrza kontynentu, urywa się natomiast gwałtownymi progami w stronę wybrzeża oceanicznego.

KLIMAT
Umiejscowienie Australii na małych i średnich szerokościach geograficznych decyduje o równoleżnikowym przebiegu stref nasłonecznienia. Stąd też wielkie półwyspy na północy leżą w strefie klimatu okołorównikowego, zwarta masa kontynentu w strefie klimatów zwrotnikowych, a najbardziej na południe wysunięte pasy, wraz z Tasmanią – w klimatach zwrotnikowych. Podział ten jest jednak bardzo ogólny, ponieważ nie uwzględnia wyspiarskiego położenia kontynentu stanowiącego główny czynnik zróżnicowania regionalnego. Znad ciepłych wód Pacyfiku na wybrzeże wschodnie napływa przez cały rok powietrze nasycone parą wodną, które znaczną część swojej wilgoci pozostawia na stokach Gór Wododziałowych, a przepływając dalej na zachód ulega stopniowemu ociepleniu i przyczynia się do wysuszania terenu.