Dodał admin, 2008-04-16 Autor / Opracowanie: Alicja Pęska

Wyspiarskie położenie Kraju Wschodzącego Słońca i związane z tym geograficzne odseparowanie w zasadniczy sposób determinowało trwającą przez stulecia izolację kulturową, zakończoną w połowie XIX w.

    W związku z problemami finansowymi rząd zabrał się też za tworzenie nowego systemu bankowego, by zastąpić nim nieformalną sieć kredytową działającą za Tokugawów. Zgodnie z polityką szukania najlepszych wzorców wzięto za model Narodowy System Bankowy Stanów Zjednoczonych utworzony przez rząd Unii w końcowych latach wojny secesyjnej jako instrument jej finansowania. W systemie tym można założyć bank, wykorzystują jako pokrycie emitowanych banknotów, które musiały być wymienialne na złote monety, obligacje państwowe. W ramach tego systemu do 1876 roku założono 153 banki ogólnokrajowe. Niestety, w następnym roku wybuchł bunt rodu Satsuma. Bunt stłumiono, ale wymagało to poniesienia znacznych kosztów i w związku z tym w dalszym ciągu emitowano niewymienialny pieniądz i obligacje, co doprowadziło do szalonej inflacji.
    Nowy minister finansów książę Matsukata uznał, że winę za to ponosi system bankowy i – obok drastycznej deflacji pieniądza z 1881 roku- przeprowadził reorganizację całego tego systemu. Utworzył nowy bank centralny- Bank Japonii- na wzór najnowocześniejszego wówczas w tej dziedzinie Banque Nationale de Belgique. Bank stanowił głównie własność prywatną, ale działał pod ścisłą kontrola rządu. Uzyskał monopol na emisję banknotów. Inne banki utraciły prawo emisji i zostały przekształcone w zwykłe komercyjne banki depozytowe typu angielskiego. Bank Japonii pełnił też funkcję fiskalnego agenta skarbu państwa.
    Od czasów restauracji Meiji rząd zamierzał na stałe wprowadzić do kraju prawie pełny wachlarz gałęzi przemysłowych w stylu zachodnim. W tym celu zakładał stocznie, wytwórnie broni, odlewnie, warsztaty mechaniczne, a także eksperymentalne lub modelowe zakłady przemysłu włókienniczego, szklarskiego, chemicznego, cementowego, cukrowego, browary i fabryki produkujące najróżniejsze inne dobra. Sprowadzał też zachodnich inżynierów, bu uczyli japońskich robotników i japońską kadrę kierowniczą obsługi zachodniego sprzętu. Wszystkie te działania obmyślone były jednak na długą metę, tymczasem trzeba było znaleźć środki na opłacenie importu maszyn i innego sprzętu oraz na pensje zagranicznych ekspertów. W warunkach dominacji gospodarki rolnej, panującej w czasach restauracji, i przy braku jakiegokolwiek doświadczenia w handlu zagranicznym było to zadanie niełatwe.
    W dodatku Japonia miała niewiele bogactw naturalnych. Kraj nie tylko nie jest mniejszy od Kalifornii, ale w dodatku dosyć górzysty, tak więc stosunek ziemi uprawnej do całej powierzchni jest również mniejszy niż w Kalifornii. Podstawowym płodem rolnym był ryż. Uzupełniały go ryby i skorupiaki z obfitujących w nie wód przybrzeżnych. Kraj miał pewne złoża węgla oraz rudy miedzi i przed rokiem 1920 eksploatowano je nie tylko w celu użycia w przemyśle, ale także na eksport. Główny obowiązek dostarczania dochodów z eksportu na sfinansowane niezbędnego importu spadł jednak na rolnictwo.
    Dwa tradycyjne działy japońskiego przemysłu włókienniczego pracujące na krajowych surowcach miały bardzo różny los. Wkrótce po otwarciu handlu zagranicznego przemysł bawełniany uległ całkowitej likwidacji, bo nie wytrzymał konkurencji fabrycznych wyrobów zachodnich, zwłaszcza brytyjskich. Natomiast przemysł jedwabniczy przetrwał,                a jego dział najbliżej związany z rolnictwem- produkcja surowej przędzy jedwabnej z kokonów, nawet rozkwitł. Produkcja tej przędzy, wspomagana sprowadzonym z Francji nowoczesnym sprzętem, wzrosła z nieco ponad 2 mln funtów w 1868 roku do ponad 10 mln funtów w 1893 roku i 30 mln funtów w przeddzień pierwszej wojny światowej.  Większość tej produkcji eksportowano i w okresie od lat sześćdziesiątych XIX wieku do lat trzydziestych XX wieku surowy jedwab dostarczał od jednej piątej do jednej trzeciej dochodów z eksportu. Rozwinął się też w pewnym stopniu handel tkaninami jedwabnymi, na które w roku 1900 przypadło niemal 10% dochodów z eksportu. Ale tu role hamulca odgrywały wysokie cła na tkaniny, stosowane przez kraje stanowiące głównie rynki zbytu przędzy jedwabnej- zwłaszcza USA.