Dodał admin, 2008-04-16 Autor / Opracowanie: Aneta

Przez pojęcie przestępczość przeciwbankowa należy rozumieć te rodzaje przestępstw, które zostały popełnione w związku z wykonywaniem przez bank czynności przewidzianych w prawie bankowym.

Przestępczość przeciwbankowa stanowi i będzie stanowić istotny oraz stały element przestępczości związanej z obrotem gospodarczym. Ukierunkowanie działań przestępczych na funkcjonowanie banków wynika z faktu, że są one stałym i pewnym źródłem pieniędzy. Powoduje to, że działalność banków będzie zawsze przedmiotem działań i zainteresowania organów ścigania. W tym kontekście istotne znacznie ma, aby zarówno przedstawiciele organów ścigania, jak i pracownicy banków uświadomili sobie, że w ramach obowiązujących przepisów muszą ze sobą współpracować, mając na uwadze konieczność przeciwdziałania przestępczości przeciwbankowej. Współpraca taka powinna być efektem potrzeby wynikającej ze wspólnych interesów.
Po kilku latach doświadczeń na rynkach międzynarodowych w zakresie wypracowania i wprowadzania w życie mechanizmów zabezpieczających system bankowy, zagrożenie przestępczością w tym sektorze gospodarki powoli maleje. Skala klasycznych wyłudzeń kredytów w zasadniczy sposób zmalała, natomiast są obserwowane zmiany jakościowe zagrożeń, z jakimi stykają się banki. Miejsce przestępczego wyłudzania kredytów zaczynają zajmować przestępstwa związane z obrotem czekami, sprzedażą ratalną, instytucją leasingu, faktoringu oraz praniem brudnych pieniędzy.
Obecnie w kategorii przestępstw przeciwbankowych pojawiają się coraz częściej, wcześniej już wspominane, szczególnego rodzaju czyny przestępcze polegające na przestępczym wykorzystaniu funkcjonujących w bankach komputerowych systemów zapisu i przesyłania informacji. Tak zwani hakerzy komputerowi oraz fałszerze kart kredytowych są realnym i istotnym zagrożeniem dla sprawnego funkcjonowania systemu bankowego.
Jest to zatem kolejny dowód na postęp technologiczny również w sferze przestępstw wymierzonych przeciw bankom.
Należy podkreślić, że skuteczne zwalczanie przestępstw popełnianych na szkodę banków możliwe jest tylko wówczas, gdy będzie się odbywało na trzech płaszczyznach:
• legislacyjnej,
• instytucjonalnej,
• ponadinstytucjonalnej.
Przez płaszczyznę legislacyjną należy rozumieć uregulowania prawne pozwalające na skuteczną eliminację zachowań przestępczych. Obecnie obowiązujące regulacje kodeksu karnego oraz prawa bankowego tworzą spójny system pozwalający na zwalczanie przestępczości przeciwbankowej.
Przez instytucjonalne przeciwdziałanie przestępstwom popełnianym na szkodę banków należy rozumieć rzeczywiste współdziałanie tych jednostek, które z natury zajmują się ujawnianiem i zwalczaniem przestępstw popełnianych na szkodę banków. Współpraca między nimi może doprowadzić do eliminacji tego zjawiska. Skuteczne zwalczanie przestępstw popełnianych na szkodę banków jest możliwe, gdy będzie istniało współdziałanie następujących jednostek:
• organów ścigania oraz wymiaru sprawiedliwości (sądów, prokuratury, policji, Urzędu Ochrony Państwa),
• sektora bankowego (banki, bankowe instytucje państwowe, stowarzyszenia, NBP (np. poprzez zalecenia dotyczące bezpieczeństwa banków, tj. zabezpieczenia skarbca i sal operacyjnych pod nadzorem Polskiego Komitetu Normalizacyjnego), Komisja Nadzoru Bankowego, Związek Banków Polskich, także Komisja Papierów Wartościowych i Giełd),
• państwowych instytucji kontrolnych - NIK oraz urzędy kontroli skarbowej.