Dodał admin, 2008-04-16 Autor / Opracowanie: Aneta

Przez pojęcie przestępczość przeciwbankowa należy rozumieć te rodzaje przestępstw, które zostały popełnione w związku z wykonywaniem przez bank czynności przewidzianych w prawie bankowym.

Nadużycie udzielonego zaufania przez pracownika banku
Przestępstwo określane potocznie mianem nadużycia udzielonego zaufania występuje wówczas, gdy w efekcie zaniedbań pracowniczych doszło do straty finansowej w mieniu bankowym.. Czyn ten stanowi zasadnicze przestępstwo, jakiego mogą dopuścić się pracownicy banków.
Szczególnie negatywny charakter ma przyczynienie się pracownika banku, który zarządza określonym majątkiem bankowym, do zaistnienia szkody w nadzorowanym i zarządzanym majątku - tzw. przestępstwo niegospodarności .
Kodeks karny przewiduje odpowiedzialność pracownika banku w takiej sytuacji.
Początkowo kodeks karny, przestępstwo niegospodarności lokował w kategorii przestępstw przeciwko mieniu. Obecnie nadużycie udzielonego zaufania jest uznawane za przestępstwo godzące w zasady obrotu gospodarczego. Ta zmiana wynika z faktu, iż działania niegospodarne, wywołujące szkody majątkowe, w pierwszej kolejności szkodzą funkcjonowaniu banku, a dopiero w dalszym efekcie są przestępstwami skierowanymi na dane mienie bankowe. Nie jest to zatem normalna kradzież mienia bankowego, lecz utrudnianie funkcjonowania banku jako instytucji.
Przestępstwo to może być popełnione tylko przez konkretnego pracownika banku traktowanego jako osoba fizyczna, który jest zobligowany do zajmowania się cudzymi sprawami majątkowymi lub cudzą działalnością gospodarczą.
Nadużycie udzielonego zaufania pracownikowi banku może polegać na alternatywnych zachowaniach: nadużyciu udzielonych uprawnień lub niedopełnienie ciążącego obowiązku.
Niedopełnienie obowiązków lub przekroczenie uprawnień może nastąpić w każdym stadium postępowania kredytowego i przy każdej czynności istotnej dla uzyskania pieniędzy. Najczęściej występuje w czasie kompletowania dokumentacji załączonej do wniosku kredytowego i może polegać na niedopatrzeniu lub tolerowaniu braków w udokumentowaniu zdolności kredytowej oraz zabezpieczeniu spłat kredytu. Wypadki braku zabezpieczenia lub zbyt małego zabezpieczenia, w porównaniu z kwotą kredytu, nie są rzadkością.
Przestępstwo nadużycia udzielonego zaufania jest specyficzną formą przestępstwa działania na szkodę instytucji.
Obecnie przeważająca większość banków i innych instytucji finansowych, ma postać spółek akcyjnych, a zatem mają tu zastosowanie regulacje kodeksu handlowego.
Odpowiedzialność według KSH, ponoszą przede wszystkim członkowie zarządu oraz rady nadzorczej, a także osoby zajmujące się interesami banku w okresie tworzenia spółki i w fazie jej likwidacji. W odniesieniu do banków prowadzących działalność kredytową, a funkcjonujących w postaci spółek akcyjnych, przestępstwa działania na szkodę banku mogą się dopuścić w głównej mierze osoby zasiadające w zarządzie, które świadomie podejmą decyzje wymierzone w interesy banku. Dokonywane przez członków zarządu banku czyny określone w KSH są przestępstwami umyślnymi, które mogą być popełniane zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i pośrednim. Działanie na szkodę banku może być efektem zarówno działania, jak i zaniechania.