Dodał admin, 2008-03-13 Autor / Opracowanie: Marek

Fale elektromagnetyczne – rozprzestrzenianie się zaburzenia elektromagnetycznego w postaci zmiennego pola elektrycznego i magnetycznego w środowisku otaczającym źródło tych zaburzeń

TELEWIZJA

Idea telewizji pochodzi od dwóch brytyjskich uczonych Ayrtona i Perry’ego. W latach 70. XIX wieku zbudowano pierwsze fotokomórki, które mogły zamieniać światło na sygnały elektryczne. Ayrton i Perry zaproponowali użycie układu takich fotokomórek pokrywających pewną powierzchnie do zapisu zmian natężenia oświetlenia generowanych przez obraz jakiegoś przedmiotu, rzucany na nie poprzez układ optyczny. Im więcej światła pada na fotokomórkę, tym większy prąd ona wytwarza. Prąd generowany przez daną komórkę służyć mógłby do zapalania żaróweczek w odpowiednim układzie wyświetlającym, na którym można by było przesłać obraz przedmiotu. Zaproponowana w roku 1880 idea nie doczekała się realizacji, a to z tego powodu, że prąd wytwarzany w fotokomórce był zbyt słaby, aby umożliwić pracę jakiekolwiek żaróweczki. Wówczas nie znano jeszcze żadnej metody wzmocnienia sygnału prądowego.
Następny wielki krok ku telewizji wykonał Niemiec Paul Nipkow. W 1884 r. zaproponował istotną zmianę systemu – zamianę układ ogniw i żaróweczek na pojedyncze ogniwo i pojedyncze źródło światła jako odbiornik. Możliwe to był dzięki zastosowaniu „dysku skanującego”, czyli wirującej tarczy z odpowiednio rozmieszczonymi otworkami. Wirujący dysk umożliwiał dotarcie do fotokomórki światłu z różnych partii obrazu w pewnej sekwencji czasowej, określonej poprzez rozkład otworów. W ten sposób cały obraz był zapisywany przez czas pełnego obrotu dysku w postaci impulsów elektrycznych. Teoria głosiła, że obraz może zostać odtworzony dzięki źródłu światła sterowanemu wytworzonym prądem oraz wirującemu z taką samą prędkością identycznemu dyskowi. Aby zaistniało złudzenie oglądania pełnego obrazu, a nie serii impulsów świetlnych, prędkość obrotowa dysku musiałaby być odpowiednio duża, by okres jego obrotu był krótszy od bezwładności ludzkiego oka. System Nipkowa nie doczekał się praktycznej realizacji ze względu na brak możliwości wzmacniania sygnałów prądowych.
Działające systemy telewizyjne musiały poczekać na wynalazek triody – lampy elektronowej, która mogła być użyta jako wzmacniacz sygnału elektrycznego. Wynaleziona w 1906 r. przez Amerykanina Lee de Foresta lampa umożliwiła Szkotowi Johnowi Logie Bairdowi budowę systemu telewizji opartego na pomyśle Nipkowa. W roku 1926 Baird mógł już zademonstrować pierwszy system przesyłania obrazów za pomocą fal radiowych. W 1932 roku BBC zgodziła się rozpocząć serię eksperymentalnych transmisji telewizyjnych.
Do czasu rozpoczęcia regularnych transmisji w 1936 roku BBC zaadaptowało inny system stworzony przez kompanię American Marconi/EMI. System ten był całkowicie elektryczny, nie wymagał stosowania żadnych elementów ruchomych, co czyniło go znacznie pewniejszym od mechanicznego systemu Barda. Obrazy były odtwarzane skanującą wiązką elektronową padającą na ekran luminescencyjny w lampie kineskopowej. Z początku ekran dzielono na 405 linii poziomych, po których odbywało się skanowanie, lecz potem ich ilość zwiększono do 625 (525 w USA). Dawało to znacznie lepsze rezultaty niż system mechaniczny, wykorzystujący zaledwie 30 linii.
Program telewizyjny jest, podobnie jak programy radiowe w UKF, nadawany metodą modulacji częstotliwości, co znaczy, że sygnał telewizyjny zmienia częstotliwość fali nośnej. Oznacza to, że każda stacja zajmuje pewne pasmo częstotliwości fali nośnej. Dla standardowej telewizji szerokość pasma wynosi około 8 Mhz – tyle miejsca zajmuje każdy kanał telewizyjny, na którym transmituje się sygnał modulujący o częstotliwości rzędu zaledwie dziesiątych części megaherca. Poprawienie jakości obrazu wymaga zawarcia w sygnale modulującym większej ilości informacji, co z kolei oznaczałoby wzrost szerokości pasma telewizyjnego.
W latach 80. zastosowano inne metody przesyłania sygnałów TV – telewizję kablową oraz satelitarna. Telewizja kablowa przesyła sygnał światłowodem bezpośrednio do domu. W ten sposób można przesłać znacznie więcej kanałów niż z użyciem fal radiowych. Telewizja satelitarna wykorzystuje specjalne satelity telekomunikacyjne umieszczone na orbitach geostacjonarnych nad pewnymi punktami na powierzchni Ziemi. Telewizja satelitarna wykorzystuje częstotliwości mikrofalowe, znacznie wyższe niż używane przez tradycyjną telewizję „naziemną”.