Dodał admin, 2008-03-13 Autor / Opracowanie: Marek

Fale elektromagnetyczne – rozprzestrzenianie się zaburzenia elektromagnetycznego w postaci zmiennego pola elektrycznego i magnetycznego w środowisku otaczającym źródło tych zaburzeń

 
Od czasu zakończenia wojny radar wykorzystywano coraz szerzej, zarówno w celach militarnych, jak i cywilnych. Radar stał się szybko kluczowym urządzeniem w centrach kontroli lotów samolotów pasażerskich.
Typowy współczesny radar składa się z anteny wysyłającej pulsujące sygnały radiowe w postaci wąskie, kierunkowej wiązki. Antena obraca się ciągle, tak więc sygnał omiata całą przestrzeń wokół. Po wysłaniu każdego impulsu, układ automatycznie przełącza się na odbiór sygnału odbitego, którego charakterystyka częstotliwościowa jest identyczna z charakterystyką impulsu wysyłanego. Układ automatycznie mierzy odległość od odszukanego obiekt. Na ekranie okrągłej lampy oscyloskopowej sygnały odbite reprezentowane są w postaci jasnych plam. Środek ekranu odpowiada pozycji radaru. Samoloty pojawiają się na ekranie jako świecące punkty. Operator może bezzwłocznie określić zarówno kierunek lotu, jak i odległość od obiektu pojawiającego się w zasięgu urządzenia.
Efektem Dopplera nazywamy pozorną zmianę częstotliwości fali wysyłanej przez obiekt poruszający się względem obserwatora. Przykładowo, rejestrowany przez nas ton wydawanego przez pociąg sygnału dźwiękowego zmienia się nagle, gdy ten przejeżdża obok i zaczyna się oddalać. Gdy pociąg zbliża się do nas, częstotliwość wysyłanej przez niego fali dźwiękowej jest większa i wyższy jest ton, który słyszymy. Gdy pociąg nas mija, to emitowana przezeń fala dźwiękowa ma częstotliwość mniejszą i rejestrujemy ton niższy. Podobne zjawisko występuje również w przypadku fal elektromagnetycznych.
Także gdy fala radiowa odbija się od ruchomego obiektu, następuje zmiana jej częstotliwości. Pozwala to na łatwe rozróżnienie celów ruchomych i stacjonarnych. W większości radarowych systemów obrony powietrznej rejestrowane są wyłącznie obiekty ruchome, powodujące zmianę częstotliwości fali radiowej. W ten sposób wyeliminowane są sygnały odbite od budynków i innych przeszkód terenowych, co znacznie upraszcza analizę obrazu. W niektórych urządzeniach na podstawie zmian częstotliwości określana jest również prędkość obserwowanego obiektu.
Radary instalowane na pokładach samolotów ostrzegają pilotów przed przeszkodami terenowymi. Umożliwiają także śledzenie rzeźby terenu poprzez pokrywę chmur, co przydaje się w nawigacji. Podobnie radary na statkach umożliwiają śledzenie ruchów innych jednostek przy słabej widoczności. W portach radary są często wykorzystywane do prowadzenia statków. Meteorolodzy za pomocą radarów śledzą przemieszczanie się huraganów. Radar służy także jako pomocnicze urządzenie do badań Księżyca.