Dodał admin, 2008-03-13 Autor / Opracowanie: Marek

Fale elektromagnetyczne – rozprzestrzenianie się zaburzenia elektromagnetycznego w postaci zmiennego pola elektrycznego i magnetycznego w środowisku otaczającym źródło tych zaburzeń

TELEGRAFIA

Pierwszy telegraficzny system przesyłania informacji stworzyli w 1837 roku dwaj Anglicy, Charles Wheatstone i William Cooke. Odbiornik telegraficzny ich pomysłu składał się z pięciu igieł magnetycznych, umieszczonych na planszy z wypisanymi literami alfabetu. Nadawany sygnał odchylał dwie z igieł, które wskazywały na jedną z liter. Dwa lata później Wheatstone opracował system dwugłowy, w którym numer odchylanej igły oraz kierunek wychylenia jednoznacznie wskazywał nadawaną literę. Do nadawania i interpretacji sygnałów potrzeba był wykwalifikowanych i zręcznych operatorów, lecz system ten był wprowadzony do użytku, jako że wymagał niewielkiej ilości drutu. W 1840 r. wynalazca zbudował tak zwany telegraf „ABC”, w którym elektromagnes uruchamiał mechanizm zegarowy obracający tarczą z literami. Operator czekał, aż w okienku pojawi się żądana litera i wtedy nadawał sygnał, który był odbierany gdy na urządzeniu odbiorczym pojawiała się ta sama litera.
W czasie gdy Wheatstone i Cooke budowali telegraf w Anglii, w Stanach Zjednoczonych eksperymentował z podobnym urządzeniem malarz Samuel Morse. Jego pomysł polegał na tym, by każdą literę zaszyfrować w postaci kombinacji krótkich i długich sygnałów. Sygnały przesyłano po drucie, naciskając w odpowiedni sposób przełącznik, zwany kluczem. Odbiornik rejestrował sygnały na papierowej taśmie pod postacią kresek i kropek, które należało następnie odczytać. Szyfr ten zyskał sobie wkrótce nazwę alfabetu Morse’a.
Z początku operatorów szkolono w odczytywaniu szyfru z taśm papierowych, lecz w praktyce operatorzy byli w stanie łatwo odczytać treść przekazu, wsłuchując się w trzaski wydawane przez odbiornik przy zapisywaniu taśmy. Zmieniono więc formę odbiornika, wprowadzając proste urządzenie zwane stukawką, które wydawało wyraźnie różne dźwięki, gdy żelazna sztabka była przyciągana i puszczana przez elektromagnes. W ten sposób umożliwiono łatwiejszą identyfikację początku i końca sygnału, co czyniło rozszyfrowanie wiadomości jeszcze prostszym.
Gdy telegraf rozpowszechnił się, problemem stało się opóźnienia wynikające z konieczności oczekiwania, aż zwolni się linia. Mimo wzrastającej szybko ilości linii telegraficznych, należało znaleźć sposób na szybkie, efektywne przesyłanie informacji. Rozwiązanie znalazł znany już nam Anglik Charles Wheatstont.
Jego pomysł był bardzo prosty. Operator kodował wiadomość w alfabecie Morse’a na maszynie, która perforowała w odpowiedni sposób taśmę papierową. Następnie taśma była przepuszczana z dużą prędkością przez specjalny nadajnik, który przypisywał otworom w taśmie sygnały elektryczne. Po drugiej stronie linii inny aparat odczytywał nadawane sygnały i zapisywał w postaci kropek i kresek na papierowej taśmie. Zautomatyzowanie nadawania i odbioru sygnałów pozwoliło na przesyłanie paruset słów w ciągu minuty, podczas gdy sprawny i dobrze wyszkolony operator był w stanie nadać w tym czasie do 30 słów. Efekt był taki, że w tym samym czasie można było nadać tym samym kablem znacznie więcej informacji.
Z początku operatorzy musieli znać alfabet Morse’a. Lecz już wkrótce wiadomości kodowane były automatycznie. Wystukiwano wiadomość na klawiaturze przypominającej maszynę do pisania, która sama zmieniała ją na układ kropek i kresek. Z drugiej strony maszyna odbiorcza także dokonywała konwersji z alfabetu Morse’a na normalne litery i wypisywała wiadomość na papierowej taśmie w postaci ciągu liter. Teraz należało tylko odpowiednio ją pociąć na pojedyncze wyrazy, nakleić na formularze i dostarczyć do adresata. Z ego typu aparatów wyewoluowały dalekopisy.