Dodał admin, 2007-08-02

W Polsce do 1998 r. NBP w procesie realizacji polityki pieniężnej formułował właśnie cele pośrednie i operacyjne, przyjmując pewne specyficzne wielkości, które oprócz tego, że zachowują

Polityka NBP w zakresie stóp procentowych od momentu rozpoczęcia reform rynkowych, jest nakierowana na utrzymywanie realnie dodatniego poziomu stóp procentowych. Stopa procentowa realna może być dodatnia, jeżeli stopa nominalna jest wyższa do stopy inflacji. Dodatni poziom realnej stopy procentowej oznacza w przypadku depozytów i lokat, że istnieją zachęty do oszczędzania, ponieważ nominalny dochód z odsetek w danym okresie jest wyższy niż występujący w tym okresie wzrost cen. Natomiast w przypadku zaciągania kredytów bankowych oznacza, że kredytobiorca za wcześniejsze zaspokojenie swoich potrzeb inwestycyjnych lub konsumpcyjnych ponosi pewne koszty, które są nie mniejsze niż wzrost cen, jakiego kredytobiorca unikną, korzystając z kredytu.

Polityka wysokiej realnej stopy procentowej (przekraczającej nawet 10%) była nastawiona przede wszystkim na hamowanie popytu wewnętrznego (którego realne tempo wzrostu wyprzedzało tempo wzrostu PKB) i ograniczenie wzrostu akcji kredytowej. Ponadto od 1997r. poważnym problemem towarzyszącym realizacji polityki pieniężnej stało się niekorzystne ukształtowanie się salda rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego. W związku z takim rozwojem sytuacji uznano, że należy użyć nie tylko narzędzi aktywizowania eksportu, ale także środków zmniejszających tempo wzrostu popytu wewnętrznego i tym instrumentem stała się właśnie „ostra” polityka monetarna. Polityka ta przyniosła efekty w postaci znacznego zmniejszenia się inflacji (do 3,6% na koniec 2001r.) oraz obniżenia ujemnego salda rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do 4% PKB w 2001r.

Jednocześnie polityka wysokich stóp procentowych, prowadzona przez NBP w imię zwalczania inflacji, nie do końca może być skuteczna, gdyż działa dwojako. Warto zwrócić uwagę na to, że „efektem” polityki wysokich stóp procentowych był napływ kapitału spekulacyjnego, który finansował właśnie deficyt bilansu obrotów bieżących. Taki sposób finansowania deficytu nie ma jednak trwałego charakteru. Ponadto napływ kapitału zagranicznego, oczekującego nadzwyczajnych zysków zwiększając popyt na złotówki, spowodował jego umocnienie w stosunku do walut obcych z konsekwencjami w postaci hamowania eksportu i stymulowania importu. Skutkiem tego jest niewątpliwie: dalsze osłabienie tempa wzrostu gospodarczego, pogorszenie warunków konkurencji producentów krajowych, ich wyników finansowych, redukcja zatrudnienia oraz ograniczenia w zakresie realizacji inwestycji. Wszystkie te elementy oczywiście odbijają się negatywnie na sytuacji finansowej przedsiębiorstw.