Dodał admin, 2008-01-09 Autor / Opracowanie: Alicja Kaczmarczyk

Przez osobowość rozumiemy zespół względnie stałych cech, które odróżniają człowieka od innych ludzi nie tylko pod względem wyglądu zewnętrznego, ale również jego sposób zachowania się.

W życiu bardzo rzadko spotykamy czysty typ temperamentu. Występują one w formie cech mieszanych tzn. wywodzących się z różnych temperamentów. Temperament jest wrodzony, chociaż można go „temperować” przy odpowiednim oddziaływaniu prawidłowych czynników wychowawczych – uświadomieniu skutków negatywnych zachowania się. Znikome zmiany następują w ciągu całego życia. Na nie mają wpływ przeżycia (uczucia, emocje).
Znajomość temperamentu ma ogromne znaczenie. Możemy z góry przewidzieć zachowanie danego człowieka w określonych warunkach oddziaływania na niego bodźców świata zewnętrznego. Na przykład: znajomość temperamentu pracownika umożliwia przełożonemu przewidywanie jego reakcji oraz wyboru właściwej dla niego pracy.

Innym składnikiem osobowości, a często nawet z nią utożsamianym jest charakter. Wyraża on stosunek jednostki do otoczenia i innych ludzi, do samego siebie i własnego działania. Charakterem nazywamy zespół mniej lub bardziej utrwalonych cech moralnych człowieka. Kształtuje się przez całe życie, chociaż jego krystalizacja poniekąd następuje między 24-30 rokiem życia.
Charakter jest plastyczny – zmienia się i dostosowuje do potrzeb życiowych danego człowieka, często dana jednostka podpatruje i stara się ukształtować we własnej osobowości dane cechy.
Wszystkim wiadomo, że nikt nie posiada super idealnego charakteru. Każdy człowiek legitymuje się pozytywnymi i negatywnymi cechami, jednak należy dążyć, do tego aby negatywne cechy ograniczyć do minimum.
W języku potocznym często używamy, określając dane charaktery, takich sformułowań, jak: charakter szlachetny, zmienny, zły (czarny). Charakter zmienny w zasadzie nie istnieje – człowiek taki byłby wówczas bez charakteru.
Cechy charakteru przejawiają się przede wszystkim w stosunku do innych ludzi i w stosunku do samego siebie. Przykładem cech charakteru określających stosunek do innych ludzi może być: szczerość, koleżeństwo, zarozumiałość, punktualność, niedbałość, pracowitość. Cechami określającymi stosunek do samego siebie, między innymi są: skromność, nieśmiałość, brak odwagi, poczucie własnej godności.
Kształtowanie charakteru wymaga silnej woli – bez silnej woli nie można mówić o pozytywnym charakterze. Wymaga znajomości norm moralnych i prawidłowo ukształtowanej sfery emocjonalnej.

Bardzo istotną właściwością osobowości jest zespół zainteresowań i skłonności oraz uzdolnień i zdolności.
Zainteresowanie jest złożonym procesem. W procesie tym dochodzi do ścisłego współdziałania świadomości poznawczej i emocjonalnej. Stąd też definiując zainteresowanie często określamy jako skierowanie uczuć, myśli i uwagi na jakiś przedmiot przez dłuższy okres czasu. Zainteresowania pomagają danej jednostce na ukierunkowanie jej działania i pobudzają do aktywności. Zainteresowania należy rozwijać i dążyć do ich trwałości. Pomagają one w osiąganiu celów życiowych, ułatwiają zdobywanie wiedzy i umiejętności. Cechą spełniającą ogromną rolę jest wszechstronność zainteresowań. Chodzi o to, aby zainteresowania rozszerzały horyzonty danej jednostki. Zainteresowania winny być skierowane na rozmaite podstawowe wartości ludzkie, społeczne.
Innym zespołem procesów bardzo zbliżonym do zainteresowań jest zaciekawienie. Różni się od zainteresowania przede wszystkim tym, że jest krótkotrwałe – ma charakter chwilowy.
Zainteresowania, które wysuwają się na plan pierwszy w życiu człowieka i będące silniej niż pozostałe zabarwione uczuciowo nazywamy zamiłowaniem. Zamiłowania są osobistym dorobkiem człowieka, są źródłem głębokich przeżyć.
Z codziennej nawet najbardziej pobieżnej obserwacji ludzi wiemy, że inteligencja nie jest jedynym czynnikiem, który decyduje o sukcesie. Często stwierdzamy, że dana praca jednym przychodzi z wielkim trudem, wymaga wysiłku, natomiast innym przychodzi niemal bez wysiłku.