Dodał admin, 2008-01-02 Autor / Opracowanie: Witold Piątkowski

Już jakieś 20 tysięcy lat temu człowiek rozpoczął eksploatację kamienie i złóż węgla kamiennego. Zasadniczy rozwój górnictwa światowego rozpoczął się jednak dopiero w XVI wieku

Omówienie wybranych gałęzi przemysłu w Polsce.

PRZEMYSŁ ENERGETYCZNY
Polska należy do ważnych producentów paliw w świecie. Podstawowym źródłem energii w Polsce są paliwa stałe: węgiel kamienny i brunatny. Wynika to z faktu posiadania dużych zasobów tych paliw przy niedoborze węglowodorów ciekłych i gazowych. Polska od wielu lat należy do dużych producentów energii, aczkolwiek w ostatnich kilku latach udział naszego kraju w światowej produkcji surowców energetycznych zmniejszył się z ponad 2% do 1,8%, z czym wiąże się spadek z 8 na 9 pozycje w świecie. Energetyka zużywa ok. 50% wydobywanego węgla kamiennego. Mimo że po uruchomieniu Bełchatowskiego Okręgu Paliwowo-Energetycznego znacznie wzrósł udział węgla brunatnego w bilansie energetycznym, podstawę energetyki w dalszym ciągu stanowi węgiel kamienny.
Podstawowym działem energetyki jest elektroenergetyka. Produkcja energii elektrycznej na świecie i w Polsce w minionych kilku dziesięcioleciach rosła bardzo szybko, przy czym w Polsce przyrost ten był szybszy niż w wielu innych krajach. Mimo to produkcja energii elektrycznej na jednego mieszkańca jest w naszym kraju 0 40 - 60% niższa aniżeli w krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo.
Rozbudowie elektroenergetyki towarzyszyła budowa coraz większych zakładów. Budowa dużych elektrowni umożliwiła obniżenie kosztów jednostkowych oraz obniżenie zużycia paliwa na 1 kWh z ok. 550g w latach pięćdziesiątych do ok. 360g obecnie. Nastąpiły również zmiany w rozmieszczeniu elektrowni. Zmalał przede wszystkim udział GOP w ogólnej produkcji energii elektrycznej w Polsce, co wiąże się w duży stopniu z rozbudową górnictwa węgla brunatnego. Ze względu na nieopłacalność transportu tego paliwa, w pobliżu miejsc wydobycia budowano wielkie elektrownie spalające wydobyty węgiel: w Turszowie, w okręgu konińskim oraz w Bełchatowie. Elektrownia w Bełchatowie ma moc ponad 4 tys. MW i dostarcza kilkanaście procent energii wytwarzanej w Polsce. Ponad 60% wytwarzanej w Polsce energii elektrycznej w dalszym ciągu pochodzi z elektrowni opalanych węglem kamiennym. Większość elektrowni zlokalizowano w pobliżu źródeł zaopatrzenia w paliwo, dlatego produkcja energii elektrycznej w dalszym ciągu koncentruje się na terenie GOP, a
dawne województwo katowickie dostarczało ok. 1/4 całej energii produkowanej w Polsce.
Rynkową lokalizację mają wszystkie elektrociepłownie, wytwarzające oprócz energii elektrycznej parę i gorącą wodę dla celów przemysłowych i komunalnych. Sprawność cieplna nowoczesnych elektrociepłowni jest ponad dwukrotnie 4 większa niż elektrowni, jednak woda i para mogą być przesyłane na stosunkowo małe odległości. Za budową elektrociepłowni przemawia również to, iż są one znacznie mniej szkodliwe dla środowiska niż elektrownie; ciepło, które z elektrowni w postaci zrzutów ciepłej wody trafia do rzek i jezior, w elektrociepłowni służy do ogrzewania mieszkań, jest zużywane przez zakłady przemysłowe (w procesach technologicznych) i rolnicze (w szklarniowej produkcji warzyw i owoców).
Na lokalizację elektrowni duży wpływ wywierają warunki zaopatrzenia w wodę. Dlatego większość elektrowni o lokalizacji innej niż surowcowa zbudowano w pobliżu dużych rzek. Niewielki udział elektrowni wodnych wynika z małego potencjału energetycznego polskich rzek oraz z wysokich kosztów budowy elektrowni wodnych. Polskie elektrownie wodne to na ogół zakłady małe (jest ich ponad 100); wyjątek stanowią dwie elektrownie szczytowo-pompowe: Porąbka-Żar oraz Żarnowiec nad Jeziorem Żarnowieckim (o mocy 500 MW każda). Dużo kontrowersji wywołał plan rozwoju energetyki jądrowej w naszym kraju. Ostatecznie w 1989r. przerwano budowę pierwszej polskiej elektrowni atomowej w Żarnowcu.