Dodał admin, 2007-12-26 Autor / Opracowanie: Weronika Żórawska

W systemie finansów publicznych centralne miejsce zajmuje budżet państwa. Wynika to nie tylko stąd, że w budżecie państwa gromadzi się i dzieli największą część środków publicznych

CZYNNIKI RÓWNOWAGI BUDŻETOWEJ
Należy wyróżnić czynniki o charakterze:
1)    ekonomicznym – te, które kształtują rozmiary i strukturę dochodów oraz wydatków budżetowych.
Wśród czynników ekonomicznych kształtujących stronę dochodową budżetu należy wymienić:
•    czynniki ekonomiczne o charakterze realnym, przez które rozumie się rozmiary działalności gospodarczej i inne zjawiska realne, które powodują powstanie stosunku fiskalnego,
•    czynniki ekonomiczne o charakterze systemowym, które przesądzają o rodzajach
i wielkości dochodów budżetowych (rodzaje i konstrukcja podatków, tzn. przedmiot opodatkowania, podstawa, stawka, skala, zwolnienia, ulgi, itp.),
•    czynniki ekonomiczne wynikające z bieżącej polityki gospodarczej państwa, przez które rozumie się wykorzystywanie przez państwo pozasystemowych sposobów oddziaływania na dochody budżetu, np. przyznawanie indywidualnych ulg podatkowych, zaciąganie pożyczek wewnętrznych i zewnętrznych, itd.
W ujęciu ogólnym do czynników ekonomicznych kształtujących wydatkową stronę budżetu należy zaliczyć:
•    poziom wydatków na klasyczną sferę publiczną,
•    poziom wydatków na sferę usług publicznych,
•    poziom wydatków na gospodarkę narodową.
Równowaga budżetowa kształtowana jest też pod wpływem wydatków na infrastrukturę gospodarczą (drogi, porty morskie, porty lotnicze, system energetyczny kraju, itp.). wydatki na te cele mogą być realizowane przez przedsiębiorstwa publiczne lub przedsiębiorstwa prywatne, które realizują zamówienia rządowe albo zamówienia władz samorządowych.
2)    organizacyjnym – można do nich zaliczyć:
•    ogólna budowa systemu finansów publicznych uwzględniająca zwłaszcza zasady i tytuły przepływu dochodów oraz wydatków między poszczególnymi funduszami, np. między budżetem państwa a funduszami emerytalnymi:
•    wewnętrzna struktura organizacyjna systemu budżetowego wraz z zasadami regulującymi źródła i tytuły przepływu pieniądza między poszczególnymi elementami tegoż systemu;
•    zakres i zasady funkcjonowania pozabudżetowych funduszy publicznych – chodzi
o zasady powiązania tych funduszy z budżetem państwa.
3)    technicznym – możemy wyróżnić:
•    techniki planowania dochodów budżetowych,
•    techniki planowania wydatków budżetowych,
•    techniki gromadzenia dochodów budżetowych,
•    techniki rozdysponowania wydatków budżetowych,
•    możliwości monitorowania dochodów i wydatków budżetowych, co jest szczególnie ważne ze względu na idącą w miliony/miliardy ilość operacji dochodowo-wydatkowych dokonywanych w ramach budżetu państwa.
4)    politycznym – zespół zachowań państwa, które układają się w określoną strategię państwa.