Dodał admin, 2007-12-26 Autor / Opracowanie: Weronika Żórawska

W systemie finansów publicznych centralne miejsce zajmuje budżet państwa. Wynika to nie tylko stąd, że w budżecie państwa gromadzi się i dzieli największą część środków publicznych

We współczesnych systemach podatkowych na ogół występują dwa rodzaje ulg:
•    ulgi systemowe – są one wbudowane w dany podatek jako obowiązujące wszystkie podmioty, które spełniają określone ustawą warunki.
•    ulgi zindywidualizowane – o ich przyznaniu decyduje organ administracji skarbowej. Władze te rozważają indywidualnie sytuację danego podatnika i podejmować decyzje korzystne dla podatnika i dla władz publicznych.
Zwyżki podatkowe występują wówczas, gdy dany podmiot płaci wyższy podatek niż to wynika z powszechnie obowiązujących zasad. Zwyżki stosuje się rzadko; mają one charakter wybitnie represyjny
    Opłaty są szczególnym rodzajem dochodów publicznych. Można ją zdefiniować jako: świadczenie pieniężne o charakterze przymusowym, bezzwrotnym i odpłatnym, ustalane jednostronnie i pobierane przez władze publiczne z tyt. określonych czynności urzędowych oraz usług jednostek sektora publicznego. Cechą opłat jest to, że ich ponoszenie przez podmioty znajdujące się poza sektorem publicznym zawsze jest związane z pewnym świadczeniem ze strony organów władzy i administracji publicznej (podjęcie decyzji administracyjnej, np. zezwolenie na budowę domu) lub ze strony jednostek sektora publicznego (przedszkole dla dziecka).

zasada wydajności – podatki powinny być wydajnym źródłem dochodów władz publicznych, tzn. państwo powinno sięgać do takiego podmiotu opodatkowania (rzecz, zdarzenie), który dostarczy dochodów niezbędnych do realizacji funkcji i zadań państwa oraz władz samorządowych.
zasada elastyczności -  podatek powinien reagować na zmieniające się procesy i zdarzenia gospodarcze oraz społeczne. Podatki powinny być tak skonstruowane (skale podatkowe), żeby uwzględniały różną sytuację podatników, jak i całej gospodarki w różnym czasie.
zasada stałości -  zwraca ona uwagę państwa na konieczność ograniczonych zmian
w systemie podatkowym. Chodzi zarówno o unikanie wprowadzania nowych podatków, jak też o unikanie zmian w podatkach już istniejących. Nazbyt częste zmiany w systemie podatkowym wywołują negatywne skutki w gospodarce, są też niebezpieczne ze względów społecznych i politycznych, gdyż destabilizują panujący układ stosunków.
zasada nienaruszalności majątku – w wyniku ciężarów podatkowych nie może być naruszony majątek podatnika. Podatek nie powinien być pokrywane z bieżących dochodów. Nie wyklucza to oczywiście pojmowania majątku jako przedmiotu i podstawy opodatkowania. Wysokość podatku nie może jednak zmniejszać majątku podatnika, gdyż groziłoby to jego ruiną. W następnych okresach podatkowych taka polityka obróciłaby się przeciwko państwu, które mogłoby utracić wpływy z podatku wobec krachu gospodarczego podatników.
zasada powszechności – ciężary podatkowe powinny mieć charakter powszechny, czyli każdy obywatel. Przedsiębiorca, itp. powinien być objęty podatkiem, jeżeli spełnione są warunki powstania stosunku podatkowego.
zasada równości – ciężary podatkowe powinny być rozłożone równomiernie na wszystkich podatników.
zasada pewności -  podatki powinny być takie, aby były niezawodnym źródłem dochodów państwa. Z drugiej strony podatnik powinien z góry wiedzieć, jaki podatek będzie płacił
w związku z prowadzoną działalnością lub/i osiąganymi dochodami.
zasada dogodności – oznacza, że pobór podatku powinien uwzględniać warunki finansowe podatnika, cykl i charakter jego działalności, itp. Istotny jest również – z punktu widzenia nakładania podatku oraz jego wymiaru i poboru – przedmiot opodatkowania.
zasada taniości – koszty realizowania podatków nie uszczuplały nadmiernie dochodów państwa. W przeciwnym razie obciążenie społeczeństwa podatkami musiałoby wzrosnąć.