Dodał admin, 2007-12-26 Autor / Opracowanie: Weronika Żórawska

W systemie finansów publicznych centralne miejsce zajmuje budżet państwa. Wynika to nie tylko stąd, że w budżecie państwa gromadzi się i dzieli największą część środków publicznych

TECHNIKA PODATKOWA służy do obliczenia i ściągnięcia należności podatkowej. Elementami tej techniki są:
1)    podmiot opodatkowania – każda osoba, na której ciąży obowiązek podatkowy. Podmiotem czynnym jest przede wszystkim państwo, które wykorzystuje swoje atrybuty
i posługuje się przymusem administracyjnym przy ściąganiu podatków. Podmiotem czynnym może być także samorząd terytorialny. Podmiotem biernym są osoby prawne
i fizyczne zobowiązana do zapłacenia podatku. Szczególnym podmiotem stosunku podatkowego jest płatnik. W jego roli może występować np. pracodawca, który na mocy przepisów jest zobowiązany do odprowadzania zaliczek z tyt. podatku dochodowego (płac) oraz ZUS z tyt. wypłacania emerytur i rent. Płatnik ma obowiązek przedstawienia podatnikowi bieżących i rocznych informacji o dokonanych na rzecz władz publicznych zaliczek, tak aby umożliwić podatnikowi obliczenie ostatecznego zobowiązania podatkowego.
2)    przedmiot podatku – jest rzecz lub zdarzenie wywołujące obowiązek podatkowy.
3)    podstawa opodatkowania – z reguły jest wartościowo określony przedmiot opodatkowania. Czasem jednak podstawę opodatkowania wyraża się w jednostkach fizycznych, np. podatek od psów.
4)    stawka podatkowa –. to relacja kwoty podatku do podstawy opodatkowania. Występują one w 2 formach:
a)    stawka kwotowa – określa bezpośrednio wielkość podatku należnego władzom publicznym;
b)    stawka procentowa – określa jaka część podstawy opodatkowania stanowi zobowiązanie podatkowe. Występują one w 2 odmianach:
•    stawki stałe (proporcjonalne) - wysokość podatku rośnie w takim samym tempie jak podstawa opodatkowania
•    stawki zmienne – wysokość podatku zmienia się wraz ze zmianą podstawy opodatkowania. W ramach tych stawek można wyróżnić:
    stawki progresywne – podatek roście szybciej niż podstawa opodatkowania.
Rodzaje stawki progresywnej:
• progresja globalna – określoną stawkę podatkową (rosnąca szybciej niż podstawa opodatkowania) stosuje się dla całej podstawy opodatkowania.
• progresja ciągła – podstawę opodatkowania dzieli się na klasy (przedziały podatkowe). W przypadku progresji ciągłej również stawki podatkowe rosną szybciej niż podstawa opodatkowania, lecz te rosnące stawki nie mają zastosowania do całej kwoty dochodu, tylko do wyznaczonych klas.
• progresja ciągła ze stawkami kwotowo-procentowymi – stawka podatkowa dla pierwszego przedziału podstawy opodatkowania jest ustalona w formie procentowej, a dla pozostałych przedziałów w formie kwotowo-procentowej.
    stawki regresywne – stawka podatku maleje wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania.
    stawki degresywne – jest kombinacją stawki progresywnej i stawki proporcjonalnej. Przy stawce degresywnej należność podatkowa rośnie szybciej niż podstawa opodatkowania (czyli progresywnie), ale tylko do pewnego pułapu, po osiągnięciu którego stawka przechodzi w stawkę proporcjonalną.
5)    skala podatkowa – informacje o tym, jaką stawkę należy zastosować do podstawy opodatkowania.
6)    zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe
Zwolnienia podatkowe polegają na tym, że państwo w ramach prowadzonej polityki fiskalnej wyłącza pewną grupę podatników lub pewną część podmiotu opodatkowania z obowiązku zapłacenia podatku. W pierwszym przypadku mamy do czynienia ze zwolnieniami podmiotowymi, w drugim zaś ze zwolnieniami przedmiotowymi.
Ulgi podatkowe to tylko częściowe ograniczenia ciężaru podatkowego.