Dodał admin, 2007-12-26 Autor / Opracowanie: Weronika Żórawska

W systemie finansów publicznych centralne miejsce zajmuje budżet państwa. Wynika to nie tylko stąd, że w budżecie państwa gromadzi się i dzieli największą część środków publicznych

•    dług nominalny – to wartość nominalna zobowiązań władz publicznych (pożyczek, kredytów, papierów wartościowych, itp.). Wartość nominalna długu jest określona przez wartość nominalną różnych instrumentów zaciągania długu w momencie jego powstawania. Nominalna wartość początkowa zobowiązań może podlegać indeksacji lub kapitalizacji (ze względu na inflację), w związku z czym bieżąca wartość dług nominalnego jest sumą kwoty odpowiadającej wartości początkowej kapitału oraz kwoty odpowiadającej przyrostowi wartości kapitału jako skutek indeksacji lub kapitalizacji. Dług publiczny nominalny to wartość bieżących zobowiązań władz publicznych
w danym momencie. Dług nominalny, zwany także długiem wg nominału, jest odróżniany od długu publicznego wg kapitału. Różnica to kwota, o którą kapitał początkowy został powiększony w skutek indeksacji lub kapitalizacji.
•    dług realny – ma znaczenie badawcze, gdyż opera się na pytaniu, jaka jest realna wartość długu publicznego przy uwzględnieniu procesów inflacyjnych?
Kolejny podział długu publicznego to:
•    dług rzeczywisty – nominalne wymagalne zobowiązania bilansowe władz publicznych.
•    dług potencjalny – to warunkowe pozabilansowe zobowiązanie władz publicznych związane najczęściej z udzielanymi przez władze publicznymi poręczeniami
i gwarancjami. Poręczeń takich często żądają banki krajowe i zagraniczne oraz zagraniczne instytucje finansowe udzielające  podmiotom gospodarczym pożyczek lub kredytów. Władze publiczne przed udzieleniem poręczenia lub gwarancji badają wiarygodność podmiotu.
Podział długu publicznego ze względu na strukturę władz publicznych:
•    dług centralny (państwowy),
•    dług lokalny (samorządowy).

PRZYCZYNY POWSTAWANIA DŁUGU PUBLICZNEGO
Przyczyny powstawania długu publicznego:
1.    uporczywie utrzymujący się deficyt budżetowy, który przekształca się w dług publiczny;
2.    okresy wzmożonych wydatków publicznych, zwłaszcza okresy wojen i głębokich kryzysów gospodarczych;
3.    realizowana doktryna ekonomiczna, która może zakładać świadome utrzymywanie deficytu budżetowego i długu publicznego jako narzędzi interwencjonizmu państwowego;
4.    osiąganie celów politycznych rządzącej elity, która nie decyduje się na podnoszenie podatków, ale nie dokonuje również cięć w wydatkach publicznych; teoretycznym uzasadnieniem takiej polityki jest teza o neutralności długu publicznego dla gospodarki
i społeczeństwa; jeżeli przyjąć, że teza jest słuszna to dla rządu znacznie korzystniejsze jest zaciąganie pożyczek niż nakładanie nowych podatków;
5.    wpadnięcie władz publicznych w pułapkę zadłużenia.