Dodał admin, 2007-12-14 Autor / Opracowanie: Sebastian Kosowski

Odpowiedzialność, obowiązek ponoszenia przewidzianych przez przepisy prawne konsekwencji zachowania się własnego lub innych osób

Odpowiedzialność cywilna, rodzaj odpowiedzialności prawnej, który określa majątkowy charakter sankcji ( odszkodowanie Rozróżnia się odpowiedzialność cywilną kontraktową (w przypadku wyrządzenia szkody przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania i odpowiedzialność cywilną deliktową (w razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym). Odpowiedzialność cywilna może wynikać z winy z tytułu ryzyka lub też z zasad współżycia społecznego może obciążać jedną lub więcej osób - w określonych częściach lub solidarnie (zobowiązanie solidarne); może dotyczyć także sankcji innych niż odszkodowawcze, np. unieważnienie umowy. Od tradycyjnej odpowiedzialności cywilnej różni się odpowiedzialność cywilna gwarancyjna, która obciąża nie sprawcę, a inną osobę (np. zakład ubezpieczeń) i nie ma charakteru sankcji.

Odpowiedzialność karna, odpowiedzialność sprawcy czynu społecznie niebezpiecznego, zabronionego pod groźbą kary przez ustawę w czasie jej obowiązywania; wg prawa pol. ponoszą ją tylko osoby poczytalne po ukończeniu 17 lat, nieletni odpowiadają wg specjalnych zasad ( nieletni Warunkiem odpowiedzialności karnej jest wina sprawcy w postaci umyślności (zamiar bezpośredni lub ewentualny), a przy pewnych przestępstwach również w postaci nieumyślności (lekkomyślność lub niedbalstwo). W prawie pol. nie istnieje odpowiedzialność karna zbiorowa, każdy odpowiada za swój czyn stosownie do rodzaju i stopnia swojej winy. Odpowiedzialność karną stosuje się za dokonanie przestępstwa i za jego usiłowanie Odpowiedzialności karnej podlega sprawca (współsprawcy) przestępstwa, podżegacz i pomocnik. Czynności przygotowawcze do przestępstwa oraz wejście w porozumienie w celu jego popełnienia są karane tylko w wypadkach określonych w ustawie. Odpowiedzialność karną wyłącza: działanie pod wpływem przymusu fiz. lub błędu , obrona konieczna, stan wyższej konieczności, znikomość społ. niebezpieczeństwa czynu, ryzyko gosp. i badawcze, w pewnych warunkach także wiążący rozkaz przełożonego, zgoda pokrzywdzonego, wykonywanie obowiązków urzędowych, zaw. lub wychowawczych, zwyczaj. W Polsce oprócz odpowiedzialności za przestępstwa (zbrodnie i występki) przed sądem, istnieje odpowiedzialność za wykroczenia przed kolegium do spraw wykroczeń. Odpowiedzialność dyscyplinarna i służbowa dotyczy w Polsce mianowanych pracowników państw. oraz niektórych innych za popełnienie przewinień służbowych.

Odpowiedzialność polityczna, prawna lub obyczajowa zasada, zgodnie z którą parlament może odwołać szefa rządu wraz z całym gabinetem (odpowiedzialność solidarna) bądź poszczególnych ministrów (odpowiedzialność indywidualna), jeżeli utracą oni jego zaufanie albo negatywnie zostanie oceniona prowadzona przez nich polityka.
W systemie parlamentarno-gabinetowym formą wyrażenia przez parlament niezadowolenia jest instytucja wotum nieufnoœci jako mechanizm realizacji odpowiedzialności politycznej. Głowa państwa (np. prezydent, monarcha) nie odpowiada politycznie, ponieważ wydawane przez nią akty prawne wymagają Ž kontrasygnaty któregoś z właściwych ministrów.
Odpowiedzialność polityczna nie musi być związana z naruszeniem prawa stąd też nie stwierdza się winy danego rządu, a podaje się jedynie negatywnej ocenie działalność jego lub poszczególnych ministrów.
Polega na złożeniu przez posłów wniosku wyrażającego brak zaufania do rządu lub określonego ministra. Przyjęcie wniosku przez parlament pociąga za sobą obowiązek głowy państwa udzielenia dymisji organowi wymienionemu we wniosku.
konstytucyjny wymóg podpisania urzędowego aktu głowy państwa (prezydenta monarchy) przez premiera lub właściwego ministra bądź łącznie. Kontrasygnata oznacza, że członkowie rządu (premier i ministrowie) przejmują na siebie odpowiedzialność polityczną za podpisany akt.