Dodał admin, 2007-12-12 Autor / Opracowanie: Studentka_1984

Pieniądz – współcześnie oznacza powszechnie akceptowalny instrument finansowy, za pomocą którego dokonuje się płatności za towary lub usługi oraz realizuje zobowiązania płatnicze.

2. Wskaźnik gotówkowy – czyli wskaźnik skłonności do utrzymywania gotówki zamiast depozytów na żądanie.
Na wskaźnik gotówkowy największy wpływ mają dwa elementy:
a) dochód,
b) rynkowa stopa procentowa.
Im wyższe są dochody społeczeństwa, tym niższą ich część przechowuje się w gotówce. W miarę wzrostu zasobności społeczeństwa coraz bardziej opłacalne staje się używanie czeków, za pomocą których przelewa się fundusze z jednego rachunku na drugi. Dlatego obrót bezgotówkowy rozpowszechnił się głównie w krajach rozwiniętych.
Odwrotna zależność istnieje między wskaźnikiem gotówkowym a rynkową stopą procentową. Wzrost stopy procentowej sprawia, że coraz mniej opłacalne jest utrzymywanie gotówki nieprzynoszącej żadnego dochodu. Lepiej ulokować ją w krótkoterminowych, a więc płynnych, aktywach oprocentowanych. W razie potrzeby łatwo taki walor zamienić na pieniądz gotówkowy. Jeżeli poziom stopy procentowej jest niski to zapotrzebowanie na pieniądz rośnie, wtedy korzystne jest utrzymanie majątku w najbardziej płynnych aktywach, czyli w gotówce.
Na wskaźnik gotówkowy mają również wpływ: zaufanie społeczeństwa do systemu bankowego, wysokość opłat banków za dysponowanie wkładami (rachunkami) na żądanie i opłat za rozliczenia czekowe na rachunkach czekowych, a także rozwój techniki bankowej. Na przykład, rozszerzenie stosowania kredytowych kart magnetycznych przy regulowaniu zobowiązań zmniejsza zapotrzebowanie na gotówkę.
3. Wskaźnik rezerw nadobowiązkowych (nadwyżkowych) – banki komercyjne faktycznie utrzymują nie tylko rezerwy obowiązkowe, ale i także i rezerwy nadobowiązkowe. W ten sposób zabezpieczają się przed szczególnymi okolicznościami, mogącymi powodować wzmożone wycofanie przez klientów gotówki.
Wskaźnik rezerw nadobowiązkowych określany jest przez poziom rynkowej stopy procentowej
i wahania depozytów. Gdy rynkowa stopa procentowa wzrasta, to mniej korzystne jest utrzymywanie rezerw przez banki ponad niezbędne minimum. Nadwyżkę opłaca się przeznaczyć na dalszą akcję kredytową. Należy jednak brać pod uwagę to, że zwyżka owego wskaźnika rezerw nadobowiązkowych skłania do zmiany nieoprocentowanych wkładów na żądanie na płynne aktywa rynku pieniężnego, co ogranicza podaż pieniądza. W wyniku hamowania pożyczek znowu tworzą się rezerwy nadobowiązkowe. Najczęściej jednak jest tak, że wzrost rynkowej stopy procentowej powoduje spadek rezerw nadobowiązkowych i wzrost podaży pieniądza.
Do utrzymywania rezerw nadobowiązkowych skłaniają banki wahania depozytów na żądanie. Zmienność wkładów wynika z kolei z sezonowości wypłat oraz działania innych czynników trudnych do przewidzenia. Im wyższe są wahania depozytów na żądanie, tym wyższe muszą być rezerwy nadobowiązkowe i tym mniejsza jest kreacja pieniądza bankowego.
4. Wskaźnik depozytów terminowych – to wskaźnik skłonności do utrzymywania depozytów terminowych, zamiast depozytów na żądanie.
Ludność, czyli społeczeństwo, utrzymuje swój majątek nie tylko w formie wkładów na żądanie, którymi można dysponować w każdej chwili, ale także w formie wkładów terminowych, które lokujemy w banku na dłuższe okresy.
Na wskaźnik depozytów terminowych mają wpływ: dochód, stopa oprocentowania wkładów terminowych i rynkowa, krótkoterminowa stopa procentowa.
Im wyższe są dochody, tym wyższy jest ten wskaźnik. W miarę wzrostu zasobności społeczeństwa zwiększają się oszczędności, których jedną z form są właśnie wkłady terminowe.
Wzrost oprocentowania kredytów zwiększa ich wartość. Może to jednak mieć miejsce kosztem innych aktywów, od których uzyskuje się rynkową, krótkoterminową stopę procentową, oraz kosztem wkładów na żądanie. Może niejako nastąpić substytucja aktywów w ogólnym ich portfelu, a czynnikiem sprawczym jest zmiana relacji stóp procentowych od różnych walorów. Wzrost stopy oprocentowania wkładów terminowych zmniejsza mnożnik kreacji pieniądza, oczywiście tylko wtedy, gdy wkładów terminowych nie wliczamy do pojęcia pieniądza.