Dodał admin, 2007-10-28 Autor / Opracowanie: Barbara Świeciak

Dermatologia - dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami skóry i jej przydatków (włosów, paznokci) oraz niektórymi chorobami ogólnoustrojowymi, ujawniającymi się przed wszystkim na skórze

EKRYNOWE GRUCZOŁY POTOWE są to pory widoczne gołym okiem na powierzchni skóry.
Te gruczoły znajdują się w skórze właściwej, a ich ujście w naskórku. Odgrywają rolę w regulacji cieplnej. Wzmożone wydzielanie potu zachodzi w przypadku wzrostu temperatury otoczenia(powyżej 31şC) lub przy wysiłku fizycznym. Z reguły człowiek wydziela około od 0,5 – 1litra dziennie(nawet do 10 litrów przy dużym wysiłku lub wysokiej temperaturze). Skład chemiczny potu zależy od pokarmów, warunków klimatycznych, wpływów hormonalnych i innych. Pot jest bardzo rozcieńczonym roztworem soli zawierającym związki mineralne(potas, wapń, magnez, żelazo, a także mocznik, kwas mlekowy,
Węglowodany, lipidy i inne). Wydzielanie potu zależy od układu nerwowego. Obfite pocenie następować może pod wpływem bodźców emocjonalnych i dotyczy zwłaszcza dłoni i stóp. Ścisły związek z ośrodkowym układem nerwowym powoduje, że wycięty zwój nerwowy spowoduje całkowite zahamowanie procesu pocenia, w tym miejscu. Pot ma lekko kwaśnie pH i wraz z wydzieliną gruczołów łojowych tworzy płaszcz tłuszczowy. Dzięki kwaśnemu odczynowi hamuje namnażanie się bakterii i grzybów, które wolą środowisko zasadowe. Ich czynność zaczyna się od urodzenia.

APOKRYNOWE GRUCZOŁY POTOWE nie biorą udziału w termoregulacji. Ich czynność rozpoczyna się w okresie dojrzewania. Na ogół towarzyszą mieszkom włosowym. Ich przewód wyprowadzający uchodzi do mieszka włosowego rzadziej bezpośrednio na powierzchni skóry. Wydzielanie potu typu apokryfowego występuje w skórze okolic pachowych, płciowych, odbytu i brodawek sutkowych. Pot jest gęsty i mleczny na skutek zawartości lipidów. Zawiera też wodę, sole mineralne, białka, cukry
i dlatego stanowi doskonałą pożywkę bakterii bytujących na powierzchni skóry, które rozkładając go powodują powstawanie związków zapachowych, a ich rodzaj zależy od składu potu, aktywności bakterii i innych czynników, dlatego zapach każdego człowieka jest inny.

GRUCZOŁY ŁOJOWE związane są głównie z mieszkami włosowymi i leżą w skórze właściwej. Rozwijają się jako boczne wypuklenia torebek włosowych. Ich przewody wyprowadzające uchodzą do mieszków włosowych, w niektórych tylko okolicach ich ujścia leżą bezpośrednio na powierzchnię skóry, czerwień warg oraz brodawki sutkowe. Gruczoły te należą do gruczołów holokrynowych, to jest takich, których wydzielina powstaje na skutek niszczenia i rozpadu komórek wydzielniczych. Mają postać rozgałęzionych woreczków. Skurcz mięśnia przywłosowego powoduje wydzielanie łoju na powierzchnię skóry(gęsia skórka), w okolicach łojotokowych(strefa T na twarzy, przednia i tylnia rynna potowa tułowia). Gruczoły są rozgałęzione i wykazują wzmożoną aktywność. Z wiekiem aktywność gruczołów łojowych słabnie, z reguły wydzielamy 1 – 2 gramów dziennie. Zadaniem gruczołów łojowych jest zachowanie elastyczności warstwy rogowej, osłona skóry przed czynnikami mechanicznymi, chemicznymi i bakteryjnymi oraz natłuszczenie włosów.

Skład łoju:
• glicerydy
• woski
• kwasy tłuszczowe
• cholesterol
• węglowodory