Dodał admin, 2007-10-07 Autor / Opracowanie: Mirelka

Dzieje Egiptu zaczynają się około roku 3000 p.n.e. Wiedzę o trzech tysiącach lat historii państwa faraonów podzielono na trzy główne okresy: Starego, Średniego i Nowego Państwa.

Późny okres Średniego Państwa to czas panowania silnych królów, którzy osłabili pozycję arystokracji, zrealizowali zakrojone na wielką skalę projekty systemów irygacyjnych oraz rozszerzyli egipskie wpływy podbijając na południu część Nubii. Potem jednak nastąpił kolejny kryzys w tzw. drugim okresie przejściowym, którego kulminacją było panowanie na obszarze Dolnego Egiptu przybyłych z Azji Hyksosów.

Nowe Państwo
Nowe Państwo (ok. 1570-1075 p.n.e.) to ostatnia epoka pomyślności i wielkości państwa faraonów. To także okres bezpowrotnie kładący kres egipskiej izolacji, gdy kraj został wciągnięty w konflikt Bliskiego Wchodu. Przyczynić się do tego mogli Hykstosi. Od nich Egipcjanie nauczyli się nowych technik wojennych, zwłaszcza walki z konnych rydwanów. Poza tym wypierając z kraju znienawidzonych Azjatów, armie faraona dotarły do Syrii i Palestyny, co zapoczątkowało tworzeniu imperium, którego granice zmieniały się w ciągu wieków.
To wszystko zmieniło nieco oblicze Nowego Państwa. Większe znaczenie zaczęto przykładać do chwały faraonów, jako ziemskich zdobywców, mniej dopatrywano się w nich ucieleśnionych bóstw. Źródła historyczne mówią też o ożywieniu życia politycznego, w którym intrygi były stałą metodą walki o władzę. Jedną z najbardziej niezwykłych postaci tego okresu była kobieta, królowa Hatszepsut, którą wizerunki przedstawiają ze wszystkimi atrybutami władzy monarszej, nie wyłączając sztucznej bródki.
Następujący po sobie wojowniczy faraonowie rozszerzali granice egipskiego imperium aż po rzekę Eufrat. Szczyt potęgi osiągnął Egipt za Totmesa III ( ok. 1479-1426 p.n.e.). Odkryte w Tell El-Amarna archiwum zawierające korespondencję dyplomatyczną w postaci glinianych tabliczek z czasów Amenhotepa III (ok. 1390-1353 p.n.e.) i jego następcy Amenhotepa IV, świadczy o szerokich kontaktach międzynarodowych, jakie władcy Egiptu utrzymywali z państwami i ludami wschodniej części basenu Morza Śródziemnego oraz Bliskiego Wschodu.

Jeden Bóg
Faraon Amenhotep IV (ok. 1353-1336 p.n.e.) najbardziej znany jest z przeprowadzenia wielkiej reformy religijnej. Amenhotep ogłosił koniec tysięcy egipskich bóstw, w tym potężnego boga Amona. W ich miejsce Egipcjanie mieli czcić jednego boga Atona będącego uosobieniem tarczy słonecznej, Faraon przyjął w związku z tym nowe imię Echnaton, zerwał z kapłanami z Teb i przeniósł stolicę do Amarna.
Motywy tych działań nie zostały do końca wyjaśnione. Część historyków widzi w Echnatonie pierwszego władcę w dziejach, który wprowadził uniwersalna religię monoteistyczną. Inni potępiają go jako nietolerancyjnego fanatyka. Duży wpływ na reformę religijną miała prawdopodobnie żona faraona Nefretiti (Nefretete). Nowy kult propagowano wykorzystując potężny aparat urzędniczy. Głoszono go za pomocą wyrytych w kamieniu inskrypcji i posągów. Władza faraona była na tyle silna, że nowa religia nie spotkała się z otwartym sprzeciwem.
Echnatonowi przypisuje się brak troski o prestiż imperium. Podczas gdy faraon zajęty był reformą religijną, sprzymierzeńcy i wasale Egiptu musieli samotnie opierać się najazdom wrogów. Wiele powodów, m.in. przywiązanie do tradycyjnych wierzeń, mogło spowodować, że reforma Echnatona skończyła się w raz z jego śmiercią. Imię faraona starannie usunięto ze wszystkich istniejących spisów władców egipskich. Zniszczono wszelkie inskrypcje i pomniki, które przypominały o faraonie – reformatorze.
Te wszystkie działania podjęto w imieniu małego chłopca na tronie, zięcia Echnatona o imieniu Tutanchaton. Dwór królewski przeniósł się z powrotem do Teb, a faraonowie pozbyli się Atona ze swoich imion. W ten sposób Tutanchaton sta się Tutanchamonem.