Dodał admin, 2007-10-07 Autor / Opracowanie: Paweł Kowalewski

Każdy niezagospodarowany i nie mający określonego przeznaczenia produkt (surowiec, materiał, produkt finalny) nabywa właściwości odpadu.

Odzyskiwanie surowców i energii z odpadów
Pojęciem recyklingu określa się system cyklicznego, gospodarczego wykorzystywania odpadów jako surowców wtórnych z wyeksploatowanych, wybrakowanych bądź uszkodzonych wyrobów. Możliwość ponownego wykorzystania tych wyrobów wynika z tego, że są one wykonane z materiałów odnawialnych, tzn. że istnieje możliwość przywracania im pierwotnych właściwości albo odzyskania poszczególnych składników lub usuwania z nich szkodliwych składników przez przeprowadzenie odpowiednich zabiegów.
Wykorzystanie surowca już przetworzonego jako odpadu użytecznego gospodarczo potwierdza jego znamiona jako towaru. Poza składnikami użytecznymi, uzyskiwanymi metodą segregacji z odpadów komunalnych stałych (OKS), recykling przynosi istotne korzyści ekonomiczne:
• dzięki niemu co najmniej 1,5-2 razy przedłuża się okres eksploatacji wysypisk odpadów komunalnych, w porównaniu z wysypiskami odpadów nie segregowanych,
• ograniczona przez segregację masa odpadowa zmniejsza co najmniej 1,5-2 razy koszty transportu OKS składanych na wysypisku.
Wyniki badań potwierdzają, iż generalnie bogatsze społeczeństwa szerzej stosują recykling OKS przez wyselekcjonowanie z odpadów powszechnie użytkowanych 4-5 grup (tab. 1).
Odzyskiwanie surowców wtórnych z zasobów przetworzonych ma również uzasadnienie ekologiczne, które w końcowym efekcie analizy problemu przybiera oczywisty wymiar ekonomiczny. Jako przykład niech służy drewno. Większość odpadów drewnianych (meble, ogrodzenia, słupy itp.) trafia u nas do pieca, podczas gdy powierzchnia lasów przypadająca na mieszkańca, a więc i potencjalna zasobność w ten materiał, stale maleje - ostatnio średnio o 0,5% rocznie.
Pozyskanie i wykorzystanie surowców wtórnych z odpadów poużytkowych jest na ogół bardziej skomplikowane i pracochłonne niż z odpadów produkcyjnych, gdyż ich źródła są bardziej rozproszone, a surowce z tych źródeł stanowią najczęściej mieszaninę różnych składników i są często zanieczyszczone.
Wykorzystywanie odpadów poużytkowych ma długą tradycję. Już w XVIII wieku Anzelm Baum założył w Wielkiej Brytanii pierwsze przedsiębiorstwo zajmujące się na dużą skalę skupem i sprzedażą makulatury. Na terenach Polski, pod zaborem pruskim w 1777 r. został, przez władze w Berlinie, ponowiony i zaostrzony edykt zakazujący (pod karą) wywożenia i sprzedawania poza krajem odpadów włókienniczych, papierowych, wiór, skrawków skór, a także owczych nóg i innych surowców nadających się do wytwarzania kleju.
Na szerszą skalę zaczęto wykorzystywać odpady w latach siedemdziesiątych obecnego stulecia, kiedy to ilość nagromadzonych odpadów była tak duża, że zagrażała środowisku naturalnemu, jednocześnie gwałtownie wzrosły ceny niemal wszystkich paliw, surowców, energii, a postęp techniki i nauki umożliwił efektywniejsze wykorzystanie surowców wtórnych. W rezultacie w ostatnich latach w krajach wysoko rozwiniętych tempo wzrostu zużycia surowców wtórnych wyprzedza tempo wzrostu zużycia surowców pierwotnych. Ogromne osiągnięcia w tym zakresie ma Japonia, RFN, Francja, Holandia, Stany Zjednoczone oraz Wielka Brytania.
Efektywność ekonomiczna recyklingu ma swoją granicę, określoną przez nakłady pracy niezbędnej do pozyskania i przerobu surowca oraz ewentualne unieszkodliwienie powstałych z niego odpadów. Jeśli wielkość pracy żywej i uprzedmiotowionej zużytej na pozyskanie i przetwarzanie surowca wtórnego z odpadów przewyższa nakłady pracy na pozyskanie i przerób surowca pierwotnego oraz na utylizację odpadów powstających przy tych operacjach, wówczas recykling jest przedsięwzięciem ekonomicznie nieefektywnym. Ta granica może się zmieniać wraz z postępem technicznym w pozyskiwaniu oraz przetwórstwie surowców pierwotnych i wtórnych.